Neen, minister De Block verbiedt geen reanimatie voor ouderen vanaf 80 jaar

Op Facebook wordt een persoonlijk verhaal gedeeld over een grootmoeder die niet gereanimeerd mag worden indien haar gezondheid zou afnemen. Volgens het bericht zou de vrouw door haar leeftijd geen recht meer hebben op reanimatie. Federaal minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) zou immers een verbod hebben ingevoerd op reanimatie voor mensen die 80 jaar zijn of ouder. Verder claimt het bericht dat oudere mensen geld kosten en dat de staat na hun dood een groot deel van hun bezit kan afpakken, maar wat is daar van aan?

BEOORDELING: Er bestaat geen verbod op de reanimatie van mensen die 80 jaar of ouder zijn. De ethische richtlijnen daarrond worden door de ziekenhuizen zelf opgesteld en staan los van politieke inmenging.

FEITEN: Volgens het bericht bestaat er een verbod op reanimatie van mensen die 80 jaar of ouder zijn, maar dat is niet correct. Nergens valt er in de Belgische wet te lezen dat er een leeftijdsgrens staat op het recht op medische hulp. De enige restricties die de grondwet op basis van leeftijd voorschrijft, hebben betrekking op de maturiteit van de patiënt (Art. 12). Indien de patiënt bijvoorbeeld niet volwassen is, worden de rechten uitgeoefend door de ouders of door de voogd.

Verder claimt het bericht dat federaal minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) de wet heeft ingevoerd, maar ook dat klopt niet. "De ethische richtlijnen zijn door de ziekenhuizen zelf opgesteld", klinkt het bij het kabinet van minister De Block. "De politiek was daar niet bij betrokken. Minister De Block heeft dus nooit verboden om ouderen te reanimeren." In 2003 stelde de Orde der artsen een advies op waarin deze overweging wordt verduidelijkt. Kortom, de beslissing wordt genomen door de arts, in samenspraak met patiënt of vertegenwoordiger.

Een belangrijke nuance is dat de heersende pandemie soms om aangepaste procedures vraagt. Onder meer de universitaire ziekenhuizen publiceerden in maart dat ze dezelfde ethische richtlijnen toepassen in mogelijke crisistoestand. Verschillende artsen en filosofen hebben zich gebogen over welke ethische richtlijnen de ziekenhuizen moeten hanteren, waaronder ook professor Ignaas Devisch. In De Afspraak op VRT NWS vertelde hij onder meer dat zulke beslissingen altijd in teamverband moeten worden genomen.

Ten slotte werden de richtlijnen ook op 3 juli tijdens een commissievergadering in het Vlaams Parlement besproken. Daarin vertelt Prof. dr. Geert Meyfroidt, intensivist aan het UZ Leuven, dat de leeftijd van ouderen niet in rekening wordt genomen, maar eerder de 'frailty' of broosheid van de ouderen (gekenmerkt door de inherente achteruitgang van verschillende organen). Op basis van frailty kunnen artsen voorspellen wie het slecht zal doen op intensieve zorgen. Indien die frailty te ver gevorderd is, zouden patiënten in kwestie ook buiten de pandemie niet op intensieve zorg worden gelegd. Het kabinet van minister De Block benadrukt ook dat er al voor de coronacrisis over deze ethische richtlijnen werd vergaderd.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=749364669151170&set=a.121383085282668&type=3&theater (gearchiveerd: http://dpaq.de/vQBnX)

Belgische wet betreffende de rechten van de patiënt: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2002082245&table_name=wet (gearchiveerd: http://dpaq.de/EILNt)

Website Maggie De Block: https://www.maggiedeblock.be/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/IxPqJ)

Advies orde der artsen 2003: https://www.ordomedic.be/nl/adviezen/advies/advies-betreffende-palliatieve-zorg-euthanasie-en-andere-medische-beslissingen-omtrent-het-levenseinde (gearchiveerd: http://dpaq.de/D4UMR)

Ethische richtlijnen universitaire ziekenhuizen: https://pers.uzleuven.be/universitaire-ziekenhuizen-hanteren-dezelfde-ethische-richtlijn-voor-medisch-handelen-in-mogelijke-crisistoestand (gearchiveerd: http://dpaq.de/xRFb5)

Duiding professor Ignaas Devisch: https://www.ignaasdevisch.com/dossiercovid19 (gearchiveerd: http://dpaq.de/uHPpA)

Ethische richtlijnen VRT NWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/19/ethische-richtlijn/(gearchiveerd: http://dpaq.de/6CXDL)

De Afspraak 18 maart: https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/de-afspraak/2020/de-afspraak-d20200318/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/1I5ax)

Commissievergadering 3 juli Vlaams parlement: https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/1406600 (gearchiveerd: http://dpaq.de/siwcR)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com