Wereldwijd zijn de gletsjers niet opnieuw aan het groeien

Zijn gletsjers wereldwijd zich opnieuw aan het herstellen? Volgens een artikel dat gedeeld werd op Facebook lijkt het daar wel op. Het bericht claimt dat de gletsjers in het Amerikaanse Glacier National Park opnieuw groeien. Bovendien gaat het niet om een regionale trend: ook wereldwijd worden heel wat gletsjers en ijskappen groter. Daarvoor wordt een resem aan verklaringen gegeven, maar zijn die allemaal terecht?

BEOORDELING: Het artikel en het bericht op Facebook zijn fout. Wetenschappelijk onderzoek dat de gletsjers opvolgt en het IPCC-rapport tonen duidelijk aan dat de gletsjers wereldwijd smelten. Er is echter een verschil in variabiliteit, waardoor sommige gletsjers sneller smelten dan andere.

FEITEN: Het artikel werd gepubliceerd op 4 juli 2019; toen er nog geen sprake was van corona en het klimaatdebat hevig gevoerd werd. In het eerste deel van het artikel wordt een verwijzing gemaakt naar het Glacier National Park in de Amerikaanse staat Montana. De auteurs beweren dat de gletsjers al bijna tien jaar aan het groeien zijn. Bovendien zou de parkadministratie dat gegeven in de doofpot willen steken: ze verwijderen discreet de borden waarop te lezen stond dat de gletsjers in 2020 gesmolten zouden zijn.

Daarbij slaan de auteurs de bal een eerste keer mis. Een factcheck van de Yale Climate Connection toonde vorig jaar aan dat de gletsjers nog steeds smelten en dat de parkadministratie dat niet wilde verbergen. Net zoals alle gletsjers wereldwijd, smelten ook de ijskappen in het Glacier National Park op lange termijn door de stijgende temperaturen. De borden werden uiteindelijk aangepast, omdat er niet met zekerheid te zeggen valt wanneer de gletsjers helemaal verdwenen zullen zijn.

Ook wanneer het artikel stelt dat wereldwijd de gletsjers groeien of niet verder smelten, is dat niet correct. Onder meer Groenland en IJsland worden daarvoor als voorbeelden gebruikt. Het artikel verwijst daarvoor naar “gecertifieerde beelden van NASA" als argument, maar de realiteit ligt anders. Zo stelt NASA dat de Jakobshavn-gletsjer in Groenland nog steeds smelt, maar aan een trager tempo. Bovendien vertoonde Groenland vorig jaar nog absolute recordhoeveelheden smelt na doortocht van een hittegolf.

Maar waarom kunnen sommige gletsjers dan tijdelijk soms aandikken? De verklaring: koude stromen die het water rond de gletsjers afkoelen. De koude stromen worden veroorzaakt door de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO); een wisselend luchtdrukverschil tussen een lagedrukgebied (met IJsland als centrum) en een hogedrukgebied (met de Azoren als centrum). "Maar dat gegeven wordt hier volledig onterecht uitvergroot", zegt Samuel Helsen, klimaatwetenschapper aan de KU Leuven.

"De Noord-Atlantische Occulatie is een soort index die weergeeft of je in een regio vaker hoge dan wel lage drukgebieden hebt. Die variatie heeft natuurlijk een belangrijke evolutie: als die index omkeert, dan kan het zijn dat je een jaar hebt dat het water kouder is en ijsgroei weer mogelijk is. Maar je hebt ook jaren dat het omgekeerde zich voordoet." Volgens Helsen maken de auteurs een foute link door te stellen dat de NAO de enige oorzaak is voor zulke variaties, terwijl de rol van klimaatverandering veel meer doorslaggevend is, zo stelt ook het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).

Ook wat betreft de andere gletsjers wereldwijd is de trend hetzelfde: de ijskappen smelten geleidelijk. Dat werd wetenschappelijk bewezen en nog steeds opgevolgd door de World Glacier Monitoring Service in Zwitserland. De variabiliteit en de snelheid waarmee gletsjers afsmelten kan echter verschillen van jaar tot jaar en tussen verschillende regio’s. "Gemiddeld, over een lange periode, is de massabalans negatief en neemt de massa van de gletsjers af", zegt Helsen. Ook het recente rapport van de Wereld Metereorologische Organisatie (WMO) toont dat er wereldwijd geen afkoeling is.

"In dit artikel hebben we eerder te maken met traditionale klimaatontkenners die een heel ander verhaal naar voren willen brengen dan de wetenschap stelt", besluit Helsen. "Men legt hier de foute relatie tussen de groei van gletsjers en zonnevariaties. Maar wanneer we kijken naar de temperatuurstrend die we de laatste jaren opmeten, dan zie je dat de temperatuur meer gaat stijgen ondanks een tijdelijke afname van de zonneactiviteit. Het effect van zonnevariatie op de massa-evolutie van gletsjers is nihil."

Ook Greenpeace Nederland verwijst de stelling in het artikel naar het rijk der fabelen. Greenpeace stoelt zijn mening onder meer op de klimatoloog en meteoroloog dr. Ernst-Jan Kuiper, gepromoveerd op het onderwerp "The effect of deformation mechanisms for ice sheet dynamics" aan de Universiteit Utrecht, die zegt:

"Ja, er zijn enkele gletsjers in de wereld die aan massa winnen, maar een weer ruime meerderheid (95-99%) verliest massa. Het is een oude truc van klimaatontkenners om net die gletsjers eruit te pikken die (tijdelijk) groeien. Perito Moreno (genoemd in het artikel) is er zo'n eentje. Dit is daar een goed paper over, alhoewel een paar jaar oud nu." http://archive.vn/EIQgR

---

Links:

Facebook bericht: https://www.facebook.com/groups/266179167887195/permalink/293480888490356/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/qrLfz)

Artikel: https://jdreport.com/pijnlijk-voor-de-klimaatalarmisten-maar-wereldwijd-groeien-de-gletsjers-weer/?fbclid=IwAR1uDrv5beveXiu2oymWCYg4WNfLQkTouFU8kIBuHndg7a3JHwguISCSm4s (gearchiveerd: http://dpaq.de/F638B)

Factcheck YCC: https://www.yaleclimateconnections.org/2019/09/fact-check-no-the-glaciers-are-not-growing-in-glacier-national-park/

Temperaturen GNP: https://www.ncdc.noaa.gov/cag/county/time-series/MT-035/tavg/12/12/1895-2019?base_prd=true&firstbaseyear=1901&lastbaseyear=2000

Bericht NASA: https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=7356 (gearchiveerd: http://dpaq.de/hK3Sl)

IPCC rapport: https://www.ipcc.ch/srocc/

World Glacier Monitoring Service: https://wgms.ch/

Case Groenland: http://nsidc.org/greenland-today/

Rapport WMO: https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=10211

Artikel uit Journal of Glaciology:

http://www.geo.uzh.ch/~mzemp/Docs/Zemp_etal_JoG_2015.pdf

(gearchiveerd: http://archive.vn/EIQgR )

---
Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com