De staat int momenteel gemiddeld 55 procent van benzineprijs

"Den Haag tankt voor ruim 70 procent met u mee!" claimt BETA, de Belangenvereniging Energie- en Tankstations op een sticker die op de benzinepomp met EURO 95 is geplakt. Een foto daarvan wordt gedeeld op Facebook. Online reageren mensen verontwaardigd: het kan toch niet dat de automobilist flink in de portemonnee moet grijpen en de pomphouder maar met zo’n klein aandeel achterblijft?

Beoordeling

De Nederlandse overheid int geen 70 procent van de benzineprijs. Het aandeel belastingen bij een benzineprijs die op de foto te zien is, zou nu rond de 54 procent liggen. Het percentage verschilt per pomp, afhankelijk van de prijs die de pomphouder hanteert. De sticker op de pomp komt daadwerkelijk van BETA, maar is verouderd.

Feiten

Aan de literprijs van benzine voegt de Nederlandse overheid accijns toe. Accijns, ook wel verbruiksbelasting, is een belasting op bepaalde goederen als alcohol, tabak, maar ook sommige brandstoffen. Over het algemeen wordt deze vorm van belasting ingezet om het gebruik van een product te ontmoedigen. Daarnaast dient het als inkomstenbron voor de overheid. 

Hoeveel accijns er op een liter benzine zit, staat vast. Momenteel is dat 0,7891 euro. De brandstofkosten zijn de afgelopen tijd toegenomen. Tot 31 december 2024 is de accijns op benzine, diesel en LPG verlaagd om burgers tegemoet te komen. Verder is er dit jaar geen inflatiecorrectie van de brandstofaccijns, waardoor de accijns hetzelfde blijft als in 2023.

Naast accijns wordt er over de basisprijs inclusief accijns 21 procent omzetbelasting (btw) gerekend. In tegenstelling tot de accijns beweegt het btw-bedrag mee met de brandstofprijs, omdat het om een percentage gaat.

Momenteel gemiddeld 55,3% voor de staat

We kunnen het aandeel dat de staat ontvangt uitrekenen, mits we terugtellen vanuit de prijs die aan de kassa afgerekend wordt. In Nederland was de gemiddelde prijs van een liter benzine op 8 april 2024 ongeveer 2,08 euro.

Dat bedrag is 121 procent van de basisprijs plus accijns, want er is 21 procent btw betaald. Zonder die belasting zou de literprijs bijna 1,72 euro zijn: de betaalde btw is 0,36 euro. Trekken we ook de 0,7891 euro accijns af, dan komen we op een ‘basisprijs’ van ongeveer 0,93 euro uit.

Deze basisprijs van 0,93 euro is ongeveer 44,7 procent van de daadwerkelijke prijs die afgerekend wordt voor een liter benzine. Het geld dat naar de overheid gaat, is ongeveer 0,79 euro aan accijns en 0,36 euro aan btw: 1,15 euro. Dat is ongeveer 55,3 procent van de totaalprijs.

Een vergelijkbaar rekenvoorbeeld is ook terug te vinden bij consumentenadviescentrum United Consumers. Dat de berekening klopt, onderstreept ook het Ministerie van Financiën tegenover dpa. 

Verouderde sticker

Het aandeel dat geïnd wordt, schommelt dus afhankelijk van de basisprijs - naarmate de basisprijs stijgt, wordt het percentage accijns kleiner en vice versa. Bij het voorbeeld van de foto die online wordt gedeeld, is de literprijs van benzine bijna 2,17 euro. Dan zouden de innamen van de overheid, met de huidige accijnzen, op bijna 54 procent liggen - en dus aanzienlijk lager dan op de sticker aangegeven.

Ook bij de kosten van diesel ligt het percentage aan belastingen momenteel lager. Met een basisprijs van ongeveer 0,98 euro en accijns van 0,52 euro per liter, gaat het om bijna 46 procent belastingen en niet de op de sticker genoemde 60 procent.

De claim op de sticker klopt dus niet met de huidige realiteit aan de pomp. Maar van wie is die sticker überhaupt afkomstig? De informatie die op de pomp geplakt is, komt van BETA, de Belangenvereniging Energie- en Tankstations. Het gaat echter om een verouderd exemplaar, bevestigt de belangenvereniging aan dpa.

"De sticker op de pomp komt inderdaad van ons vandaan maar is een oud exemplaar (en dus gedateerd)," meldt een woordvoerder van BETA. De berekening van 54 procent aan innamen is correct, zegt de vereniging, verwijzend naar de benzineprijs op de foto die online gedeeld wordt.

(Stand van zaken: 16.04.2024)